İnönü – Menderes |
Türkiye bir Akdeniz ve Ortadoğu ülkesi. Türkiye halkı da bir Akdenizve Ortadoğu halkı… Bu topraklarda duygular hep akıldan daha etkili olmuştur… Bu topraklarda duygular hep akıldan daha çok iş yapmıştır… Siyasette ve liderlikte de öyle…
1946 sonrası demokrasi tarihimize ve o tarihten sonraki seçimlerin sonuçlarına baktığımızda ne demek istediğimiz daha iyi anlaşılır. İstisnasız biçimde, bilgisi ve sağ duyusuyla öne çıkan entellektüel görünümlü “Hacivat tipi” liderler değil; halka yakın, duygularını ifade etmekten çekinmeyen, kendi gibi olmayı beceren “Karagöz tipi” liderler seçimlerin galibi olmuştur.
Ecevit – Demirel |
Her bir seçimin sonuçlarını ve o seçimde başarılı olan liderlerin neden başarılı olduklarını analiz eden onlarca farklı bakış açısına sahip çok sayıda araştırma ve analiz bulabiliriz. Ama yegane neden olmasa da, liderin Hacivat tipi mi, yoksa Karagöztipi mi olduğu, seçim sonucunu belirleyen önemli etkendir.
Adnan Menderes İsmet İnönü‘ye göre, Süleyman Demirel Bülent Ecevit‘e göre Karagöz tipi liderlerdi. Keza Turgut Özal, Erdal İnönü ile kıyaslandığında daha Karagöz tipi bir liderdi. Benzer şekilde Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu ile mukayese edildiğinde tam bir Karagöz tipi liderdir.
E. İnönü – Özal |
Rakiplerine nazaran seçimleri daha sık ve daha yüksek oranlı skorlarla kazanan tüm bu liderlerin seçim kazanmalarının elbette ki ekonomik, sosyal veya siyasal başka bir sürü nedeni vardır. Ama kazananların hepsi birden Karagöz tipi liderdir. Kaybedenler ise tersine, Hacivat tipi liderlerdir; daha okumuş yazmış, daha elit ve duygularını çoğu kez açığa vurmayı tercih etmeyen kişilikler…
Gelecekte, seçimlerin sonuçları ile liderlerin kişilikleri arasında bir bağlantı arayacak olan akademisyenler için Hacivatlık ve Karagözlük özellikleri ilginç bir bakış açısı olabilir.
Karagöz ve Hacivat Karakterleri
Meşhur gölge oyununda Hacivat karakteri, düzeni temsil eder : Medrese görmüştür. Usul ve adap bilir. Eğitimli olmasından dolayı Osmanlıca konuşmayı sever. Karagöz‘e ve diğer karakterlere tepeden bakar. Duygularını asla açık etmez, tersine duyguları ile hareket etmeyi, duygularını belli etmeyi zayıflık olarak kabul eder.
Kılıçdaroğlu – Erdoğan |
Karagöz ise oyunun başrol oyuncusudur. Okul yüzü görmemiş bir halk adamıdır. Sokak Türkçesi konuşur. Hacivat’ın kullandığı Osmanlıca kelimeleri anlamaz ve çoğu kez onlara yanlış anlamlar yükler. Her şeye burnunu sokar, her işe karışır. Dobradır. Patavatsız tarzından dolayı iki de bir zor durumlarda kalsa da, bir yolunu bulup işin içinden sıyrılır.